Yeşil Cami (Bursa)
Bursa iline bağlı Yeşil semtinde bulunan Yeşil Cami, kendisiyle aynı adı taşıyan Yeşil Külliye'nin içinde yer alır. Osmanlı'nın ilk dönemlerinden bir yapısı olan bu cami, Çelebi Sultan Mehmet tarafından 1419 yılında inşa ettirilmiştir. Mimarlık çalışmalarını Hacı İvaz Paşa yapmıştır. Yeşil Cami, içindeki ahşap, çini ve mermer işçiliğiyle öne çıkan orijinal bir eserdir ve kültürel bir miras niteliği taşır. Günümüzde hala ibadet amacıyla kullanılmaktadır. Alman tarihçi Hammer, eskiden caminin minaresi ve kubbelerinin çinilerle kaplı olduğunu yazmıştır. Evliya Çelebi ise caminin adının yeşil rengindeki çinilerle kaplanmış minareleri ve kubbelerinden geldiğini belirtmiştir. Bu yüzden caminin Yeşil adını bu özelliğinden aldığı düşünülmektedir.
Yeşil Cami’nin İşlevi
Günümüzde cami olarak kullanılan Yeşil Cami binası, yapıldığı dönemde aynı zamanda farklı amaçlar için de hizmet vermekteydi. Bu tarz yapılar o dönemde Yeşil Cami ile sınırlı değildi. Bu türden yapılar, inşa edildikleri dönemde “imaret” olarak isimlendirilirlerdi. Genel özellikleri ile dergâha benzer yönleri vardı. Yeşil Cami, devlet erkanı tarafından devlet işleri için de kullanılıyordu. Ayrıca döneminde yolcuların konakladığı da bilinir.
Yeşil Cami’nin Genel Özellikleri
Camiler Osmanlı mimarisinin en önemli örneklerini teşkil ederler. Cami’de özellikle çini, ahşap ve mermer işçiliğinin güzel örnekleri görülür. Yeşil Cami, Ters T ismi verilen mimari şekilde yapılmıştır. Cami’nin girişindeki taç kapı, taş oymacılığının güzel bir örneğidir. Ayrıca pencere kapaklarında dönemin ahşap işçiliğinin izleri görülür. Pencerelerin mermer çerçeveleri ise dönemin mermer işlemeciliğine güzel birer örnek teşkil ederler.
Cami içerisinde büyük yer kaplayan çini işlemelerde ve diğer bölgelerde yeşil renginin hakimiyetini görmek mümkündür. Cami’deki işlemelerden çinileri yapan ustanın Mecnun Mehmet isminde bir usta olduğu anlaşılmaktadır.
Yeşil Cami’nin yapımında kullanılan mermerler Marmara Adası’ndan getirilmiştir. Yeşil Cami, Bursa’da yapılan ilk mermer abide olarak bilinir. Yeşil Cami’nin ön yüzü, pencereleri, kapısı, kitabeleri, kapı tavanı mermer işlemeciliğine dair güzel örneklere sahiptir.
Yeşil Cami’nin giriş kapısı ve pencere kapakları ise devrin ahşap işlemeciliğine gösterilebilecek güzel örneklerdendir. Mihrabın batısındaki minber de aynı şekilde bir ahşap işçiliğinin izlerini taşır.