Hiç zamanda geriye gidip Fırat'ın kıyısında yaşamış zengin bir Romalı tüccarın ya da lejyon komutanının villasında yürüdüğünüzü hayal ettiniz mi? Gaziantep'e yolunuz düştüyse, bu hayali gerçeğe dönüştürmek sandığınızdan çok daha kolay. Burası sadece lezzetleriyle değil, sizi binlerce yıl öncesine götüren tarihiyle de başınızı döndürecek bir şehir. Bu zaman yolculuğunun kapısı ise kesinlikle Zeugma Mozaik Müzesi! Eğer aklınızda Zeugma Mozaik Müzesi'nde Yapılacak Şeylernelerdir diye bir soru varsa, doğru yerdesiniz. Çünkü bu müze, sadece taş ve mermer parçalarından oluşan bir koleksiyon değil; sular altında kalmaktan son anda kurtarılmış bir medeniyetin nefes kesen hikayesidir. Birecik Barajı'nın suları yükselmeden hemen önce, adeta bir zamanla yarış içinde gün yüzüne çıkarılan her bir eser, birer hayatta kalandır. Bu yüzden Zeugma'yı gezmek, bir sergiyi gezmekten çok daha fazlası; bir kurtuluş öyküsüne tanıklık etmektir.   

Dünyaca ünlü Çingene Kızı mozaiğinin gizemli bakışlarına tanıklık edin

Müzeye adım attığınız andan itibaren sizi büyüleyici bir atmosfer karşılıyor, ancak hiçbir şey sizi Çingene Kızı ile karşılaşacağınız o ana hazırlayamaz. Müzenin en değerli hazinesi için özel olarak tasarlanmış, labirenti andıran loş bir odaya doğru ilerlerken heyecanınızın arttığını hissedeceksiniz. Ve işte orada, tam karşınızda... Yüzyıllardır bakanı takip eden o buğulu, gizemli ve biraz da hüzünlü bakışlar. Zeugma'nın Mona Lisa'sı olarak anılan bu eserin hikayesi de en az kendisi kadar etkileyici.   

Bu eşsiz eser, 1998'deki kurtarma kazıları sırasında, bir villanın yemek odası zemininde, üzerine devrilmiş bir sütunun altında tesadüfen bulunmuş. Belki de o sütun sayesinde define avcılarının talanından kurtulmuştu. Örgülü saçları, iri gözleri ve küpeleri nedeniyle ona Çingene Kızı adı verilmiş olsa da, kim olduğu hala bir sır perdesi. Kimilerine göre o, Toprak Ana Gaia; kimilerine göre Büyük İskender, kimilerine göre ise Şarap Tanrısı Dionysos'un takipçilerinden bir menaddır. Sanatçının kullandığı özel teknik sayesinde hangi açıdan bakarsanız bakın, gözleri hep sizin üzerinizde.   

Hikayenin en dokunaklı kısmı ise onun eksik parçaları. 1960'larda kaçakçılar tarafından yurt dışına kaçırılan 12 parçasının, yıllar sonra ABD'deki bir üniversitede dekorasyon amaçlı kullanıldığı ortaya çıktı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yoğun çabaları sonucunda bu parçalar ait oldukları topraklara, evlerine geri döndü. Şimdi Çingene Kızı'nın hemen yanında sergilenen bu parçalar, sadece bir mozaiği tamamlamakla kalmıyor, aynı zamanda kültürel mirasın korunması adına kazanılmış bir zaferin de simgesi haline geliyor.   

Savaş tanrısı Mars Heykelinin (Ares) görkemini yakından görün

Çingene Kızı'nın ince işçiliği ve duygusal derinliğinden sonra müze sizi bambaşka bir güçle, Savaş Tanrısı Mars'ın (Yunan mitolojisindeki Ares) heykeliyle tanıştırıyor. Yaklaşık 7 metrelik bir sütunun üzerine yerleştirilmiş bu 1.5 metrelik bronz heykel, müzenin her katından görülebilecek şekilde konumlandırılmış, sanki tüm bu antik hazinelerin koruyuculuğunu üstlenmiş gibi duruyor. Öfke dolu bakışları, savaşa hazır duruşu ve tüm detaylarıyla inanılmaz bir gerçekçiliğe sahip.   

Mars heykelini bu kadar özel kılan şey sadece sanatsal değeri değil, aynı zamanda taşıdığı tarihi izlerdir. Bu heykel, 2000 yılında Poseidon Villası'nın kiler olarak kullanılan bir bölümünde, yiyecek küplerinin altına saklanmış halde bulundu. Bu durum, MS 256'da Sasani ordusu şehre saldırdığında, villa sahiplerinin en değerli eşyalarını bir gün geri dönme umuduyla korumaya çalıştığını gösteriyor. Heykelin üzerindeki yanık izi ise o korkunç işgal gününden kalan, somut bir anı. O ize baktığınızda, bir şehrin son günlerinin trajedisine dokunuyormuş gibi hissediyorsunuz.   

Ancak Mars, Zeugma için sadece yıkıcı bir savaş tanrısı değildi. Aynı zamanda Fırat'ın bereketli topraklarında baharın, bolluğun ve gücün de simgesiydi. Altın ve gümüşten yapılmış gözleri gibi ince detayları, heykelin ne kadar değerli olduğunun bir kanıtı. Bu heykel, bir şehrin hem gücünü hem de trajik sonunu tek bir bedende birleştiren sessiz bir tanıktır.   

Roma villalarının tabanlarını süsleyen eşsiz mozaikler üzerinde yürüyün

Zeugma Mozaik Müzesi'nin asıl gücü, adından da anlaşılacağı gibi, devasa mozaik koleksiyonunda yatıyor. Gördüğünüz o inanılmaz sanat eserleri, bir zamanlar zengin Romalıların villalarının tabanlarını, yani bildiğiniz yer döşemelerini oluşturuyordu. O dönemde soylu misafirlerin kline adı verilen divanlara uzanarak yemek yediği ziyafetleri bir düşünün. İşte bu mozaikler, o ziyafetlerin, felsefi sohbetlerin ve tiyatro oyunlarının üzerinde gerçekleştiği sahnelerdi. Bu villalardaki yaşam, Roma İmparatorluğu'nun doğudaki zenginliğini ve Gaziantep'in köklü tarihi hakkında ne kadar çok şey anlattığını gösteriyor.   

Villa sahipleri, seçtikleri mitolojik sahnelerle sadece evlerini güzelleştirmiyor, aynı zamanda kendi entelektüel birikimlerini, kültür seviyelerini ve sosyal statülerini de misafirlerine sergiliyorlardı. Yani bu mozaikler, adeta dönemin sosyal medya paylaşımları gibiydi. Müzede gezerken karşınıza çıkacak birkaç başyapıt sizi kesinlikle büyüleyecek:

Okeanos ve Tethys Mozaiği: Bir villanın sığ havuzunun tabanına ait bu mozaik, okyanus tanrısı Okeanos ve eşi Tethys'i deniz canlılarıyla çevrili halde betimler. En etkileyici yanı ise, havuz suyla dolduğunda dalga motifleri ve balık figürlerinin hareket ediyormuş gibi bir yanılsama yaratmasıdır.   

Europa'nın Kaçırılışı Mozaiği: Tanrıların kralı Zeus'un, güzel prenses Europa'yı kaçırmak için beyaz bir boğa kılığına girdiği o meşhur anı tasvir eder. Europa'nın yüzündeki şaşkınlık ve boğanın gücü, binlerce küçük taş parçasıyla inanılmaz bir canlılıkla anlatılmış.   

Akhilleus Mozaiği: Troya Savaşı'nın efsanevi kahramanı Akhilleus'un, savaşa gitmemesi için kadın kılığında saklandığı adada, kurnaz Odysseus tarafından kimliğinin ortaya çıkarıldığı anı gösterir. Bu mozaik, Roma sanatında hikaye anlatıcılığının ne kadar gelişmiş olduğunun en güzel örneklerinden biridir.   

Tüm bu eserler, tessera adı verilen yüz binlerce renkli, minicik taş ve cam küpün bir araya getirilmesiyle yapılmış. Bu kadar küçük parçalarla bu denli gerçekçi ve canlı sahneler yaratabilmiş olmaları, Zeugmalı ustaların yeteneği karşısında insana sadece hayranlık duymak kalıyor.   

Hazır Gelmişken Antep'i Keşfedin

Zeugma Mozaik Müzesi'nin büyülü atmosferinden çıktıktan sonra enerjiniz hala yüksekse, Gaziantep'in size sunacağı daha çok şey var. Müzede gördüğünüz tarihin izlerini şehrin sokaklarında takip etmeye ne dersiniz?

Gaziantep Kalesi: Şehrin tam kalbinde, tarihe tanıklık etmiş bu görkemli kaleye çıkarak hem panoramik manzaranın tadını çıkarabilir hem de Gaziantep Savunması ve Kahramanlık Panoraması Müzesini gezebilirsiniz.   

Bakırcılar Çarşısı: Çekiç seslerinin ritmik bir melodiye dönüştüğü bu tarihi çarşıda, yüzlerce yıllık el sanatlarının hala nasıl yaşadığını görebilir ve harika hediyelikler alabilirsiniz.   

Emine Göğüş Mutfak Müzesi: Gaziantep'in UNESCO tarafından tescillenmiş mutfak kültürünün tarihini ve zenginliğini öğrenmek için mükemmel bir durak.   

Antep'in ruhunu tam olarak yaşamak için Gaziantep'te gezilecek diğer yerler listemize de göz atmayı unutmayın.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Zeugma Mozaik Müzesi giriş ücreti ne kadar ve ziyaret saatleri nedir? Müze giriş ücretleri ve ziyaret saatleri sezona göre değişiklik gösterebilmektedir. Genellikle yaz döneminde (1 Nisan - 31 Ekim) 08:30-19:00, kış döneminde ise 08:30-17:30 saatleri arasında açıktır. Ancak en güncel ve doğru bilgi için gitmeden önce mutlaka müzenin resmi web sitesini veya Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın sayfasını kontrol etmenizi öneririz.

Müzede Müze Kart geçerli mi? Evet, Zeugma Mozaik Müzesi'nde Müze Kart geçerlidir. Müze Kart'ınız varsa giriş için ayrıca bir ücret ödemenize gerek kalmaz.   

Müzeyi tam anlamıyla gezmek ne kadar sürer? Müzeyi hakkını vererek gezmek için en az 2-3 saatinizi ayırmalısınız. Eğer tarih ve sanata özel bir ilginiz varsa, her bir mozaiğin hikayesini dinleyerek ve detaylarını inceleyerek bu süreyi yarım güne kadar rahatlıkla uzatabilirsiniz.

Kaynaklar

Daha detaylı bilgi ve güncel duyurular için T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın resmi Zeugma sayfasını ziyaret edebilirsiniz.