Oldukça güzel huzurlu bir mekan. Bir yanda Kur'an-ı Kerim diğer yanda çağlayan derenin sesi. Yolunuz düşerse kesinlikle uğramanız gereken bir yer. Çarşı kısmında yiyecek, takı, kıyafet, hediyelik eşya ve daha birçok şey bulabilirsiniz. Dere kenarındaki çardaklarda piknik yapabilirsiniz ancak ücretli olanlar da var bildiğim kadarıyla o yüzden oturmadan önce sormanız daha uygun olur. Çocuklarla da gidebileceğiniz bir yer. Yaşayacağınız görsel zevkten bahsetmiyorum bile.

Hakkında pek bilgi sahibi olmadan geldiğim bir yerdi. Çevre düzenlemesi, mimari tasarım olarak çok güzel bir ortam. Cami, külliye vs çok güzeldi, içerisinden su geçmesi falan etkileyici. Özellikle her yer temiz, bakımlı ve güzel. Tohma kanyonu, nehri cafe ve Restaurantları ile gezilmesi gereken bir yer. Buraya gelen yol çok kötü adeta tarla, böyle güzel bir yere verilen değer ile yol örtüşmüyor. Belirli güzel bir otopark yok, yollar vasat bunların düzeltilmesi iyi olacaktır.

Somuncu Baba Hazretleri Osmanlı Devleti ’nin pâyitahtı Bursa’da yaşadığı yıllarda manevi kimliğini gizleyerek talebelerinin eğitimi ile meşgul olmuştur. Bursa’da çilehanesinin yanında yaptırdığı ekmek fırınında, somun pişirip çarşı pazar dolaşarak “Somunlar Müminler” nidâsıyla insanlara somun dağıtmıştır. Bu sebeple halk arasında “Somuncu Baba” lâkabıyla anılmıştır. Somuncu Baba aşkın sırrı yolculuğunda diyar diyar dolaşmış manevi büyüklüğü nerede anlaşıldı ise oradan uzaklaşmıştır. Kaynaklarda Hıdırlık mevkii adı verilen günümüzdeki Zaviye Mahallesi’nde Tohma Irmağı’nın yanına halvethanesini kuran Şeyh Hamidi Veli SomuncuBaba Hazretleri 1412 yılında Darende’de vefat etmiştir. Cenaze namazını halifesi Hacı Bayramı Veli kıldırmış ve halvethanesinin bulunduğu mekana defnedilmiştir. Vefatından sonra türbe haline çevrilen bu mekan zamanla cami olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Malatya'nın Darende ilçesinde adeta bir vaha diyebilirim. Malatya merkeze uzak. Fakat yolunuz geçerse asla pas geçmeyin. Vadiye kurulu türbe, yeşilliği, temizliği, kaynak suyu, temiz işletmeleri, deresi ve manevi havasıyla insana huzur veriyor. Dere kenarında muntazam karşılıklı yürüyüş yolları mevcut. İşletmelerden yeme içme şart değil, yanınızda ne varsa piknik masalarında yiyip içebilirsiniz.

Malatyada kayseri yolunda darendeye geldikten sonra tabelaları izleyip gidebilecsğiniz bir bölgedir. İçerde ücretli otoparklara aracınızı park etmeyin ücret vermek istemiyorsanız çıkışta ücretsiz park alanları mevcuttur. Arabam yakın olsun ücretini veririm diyorsanız sizin bileceğiniz bir iş. İçerde sizi uhrevi bir ortam karşılamakta türbeye doğru gittiğinizde dağlardan akan suyun şifalı olduğu söylenmektedir. Gelen suyun kaynağı türbenin içine girdiğinizde görebilirsiniz. Oturduğum kafeye gitmek için köprünün sağından en sonuna doğru yürüyün en sondaki kafede suyun içine masalar koyulmuş yazım serin bir mekan ile karşılamaktadır. Şimdiden iyi gezmeler

Darende de ziyaret edebileceğiniz manevi bir yer, etrafında alışveriş yapabileceğiniz yerler de var. Hediyelik eşya, kayısı,pestil,sucuk ,dut kurusu alabilirsiniz. Somuncu baba hani Bursa dan tanıyıp bildiğimiz Yıldırım Bayazıt döneminde yaşamış somuncu baba ,babası Horasan erenlerinden olup onun yanında yetişmiş aslen Kayserili olup Bursa’ da nam kazanmış pek çok talebe yetiştiren ki Hacı Bayram Veli hz. bunlardan birisidir, daha sonra Darendeye yerleşmiş pek çok talebe yetiştirmiş Allah razı olsun ve burada vefat etmiş mübarek zat. Camiye ve etrafındaki eklentilere tuvalet ve şadırvanlara bayıldım. Evet cami ve külliye tadilattan geçmiş ancak mükemmel yapmış Hulusi efendi vakfı mensupları Allah razı olsun . Mihraba dikkat edin resimde solunda kürsü, sağında mimber var ancak merdiven yok , mimber altında kapı var oradan girip mihrabın arkasından kürsü ve mimbere çıkıyor imam efendi , bu ayrıntı da açıkçası değişik ve güzel düşünülmüş benim çok hoşuma gitti , camide görünürde klimalar yok ancak tavandan soğutuluyor ve içerisi Ağustos ayında püfür püfür . Yanıbaşında Tohma çayı ve kanyonu yer alıyor .

Somuncu Baba… Hayatımdaki yeri o kadar önemli ki. Bursa ve Aksaray illerinde yaşadığı yerleri görmek nasip oldu. Kesin olarak kabrinin Darende de olduğunu öğrenince ziyaretine gittik bugün. O kadar üzüldüm ki. Çok temiz çok bakımlı Allah razı olsun. Ancak Cami ye gidiş yolu esnaf kaynıyor, hatıra fotoğrafı çekmek için alan bile yapılmış gold detaylarla. Bu kişiler kendilerini gizli tutan ve tutmak isteyen kişiler, ömürleri dikkat, sünnet, naiflik üzerine kurulmuş kişiler. Hele ki gizli gizli somun dağıtan birisi kendisi. Keşke özelliğini eskiliğini yitirmeseydi. Ziyaret yerinden çıktıktan hemen sonra minare şeklinde bir kasa vardı yeşil renk. Yani detaya girmek istemiyorum artık ama onlar farklı duygularla gizli yaşayan insanlardı bu şekilde bir manzara beni çok üzdü.

Darende nin hemen cikisinda, ana yola bes dk filan. O cevredeyseniz kesinlikle ugranmasi gereken bir yer. Hem huzur dolu hem de sessiz sakin oturmak vakit gecirmek icin guzel yer. Ayni zamanda havuzlar var bazi gunler kadinlara bazi gunler erkeklerw acik. Girisler 30-40tl idi galiba. Cevrede otopark bir tane var ucretli. Ucretsiz otopark biraz uzakta. Turbe ve cevresine kim hizmet etmisse eline saglik. Cidden cok temiz ve nezih bir mekan olmus. Wc ler bile asiri temkz ve guzel.

Malatya'nın tartışmasız en güzel yeri. Adım attığınız andan itibaren farklı bir dünyaya giriyorsunuz. Çevre düzenlemesinden, tuvaletlerinin lavabolarını temizliğine varıncaya kadar Türkiye'de gördüğüm en iyi türbelerden. Somuncu Baba hazretlerine yakışır bir mekan olmuş.

Yolumuzun üzerinde bulunan ailecek ziyaret ettiğimiz sabah kahvaltısı yaptığımız ancak kahvaltı olarak vasat diyeceğimiz bir kahvaltıydı lakin manevi ortam çok güzeldi tohma çayının tadına varacağınız iskele ve köprüler sizi farklı bir yere götürür ayrıca tohma çayından elde edilen havuzlarda yüzebilirsiniz havlu şort almayı unutmayın tuvaletler ücretsiz cami türbe çok güzel dizayn edilmiş ayarlanmış herkese tavsiye ederim aileniz ile gidin ziyaret ediniz hayırlı günler