English
Türkçe
Tirilye ve Mudanya'nın Tarihi Sokakları
Hafta sonu için hem tarihe doyacağınız hem de iyot kokusunu içinize çekeceğiniz bir kaçış noktası mı arıyorsunuz? İstanbul'un bitmek bilmeyen temposundan, kalabalığından bunalıp şöyle bir nefes alacak, sizi bambaşka bir zamana götürecek bir yer hayal ediyorsanız, aradığınız yer Marmara'nın hemen karşı kıyısında sizi bekliyor. Bu yazıda, size özel bir rota hazırladık ve Mudanya’da yapılacak şeyler listemizin en keyifli duraklarını bir araya getirdik. Tarihin ve denizin iç içe geçtiği, zeytin ağaçlarının gölgesinde huzur bulacağınız bu gezi, size ilaç gibi gelecek. Hazırsanız, Mudanya'nın hareketli merkezinden başlayıp Tirilye'nin dinginliğinde kaybolacağımız yolculuğumuz başlıyor!
Eski bir Rum köyü olan Tirilye'nin taş evleri arasında gezinin
Mudanya merkezden arabayla sadece 15-20 dakikalık, zeytin ağaçlarıyla süslü virajlı bir yoldan sonra kendinizi bir anda zamanın durduğu bir yerde buluyorsunuz: Tirilye. Burası, her köşesi tarih kokan, taş ve ahşabın mükemmel uyumunu sergileyen eski bir Rum balıkçı köyü. Arabanızı park edip daracık sokaklarına adım attığınız an, modern dünyanın gürültüsü geride kalıyor; yerini denizin ve zeytinin o eşsiz kokusuna, martıların sesine bırakıyor.
Tirilye'nin hikayesi, isminden başlıyor. Buranın zeytini ve zeytinyağı o kadar meşhur olmuş ki, 1963 yılında köye resmi olarak "Zeytinbağı" adı verilmiş. Ancak halk, kökleri Bizans'a dayanan "Tirilye" isminden hiç vazgeçmemiş. Bu isim, bölgenin kültürel kimliğine ve tarihine o kadar işlemiş ki, sonunda yerel halkın bu ısrarı kazanmış ve 2011'de köyün adı yeniden Tirilye olarak değiştirilmiş. Bu durum, bir yerin ruhunun, resmi kararlardan çok daha güçlü olduğunun en güzel kanıtı değil de nedir?
Sokaklarda gezerken başınızı kaldırıp evlerin mimarisine dikkat edin. Genellikle üç katlı olan bu tarihi evler, Bizans ve Rum mimarisinin izlerini taşıyor. Giriş katları, ailenin zeytinlerini sakladığı bir mahzen veya kiler olarak kullanılırmış. İkinci katlar alçak tavanlı ara katlar iken, asıl yaşamın geçtiği üçüncü katlar yüksek tavanlarıyla dikkat çekiyor. Bu mimari yapı, bölge halkının yaşam tarzının ve geçim kaynağının evlerine nasıl yansıdığını gözler önüne seriyor.
Tirilye'de gezerken mutlaka görmeniz gereken birkaç yapı var. Bunlardan ilki, bir tepenin üzerine kurulmuş heybetli Taş Mektep. 1909 yılında neo-klasik tarzda inşa edilen bu okul, bir dönem Kıbrıs Cumhurbaşkanı olacak Başpiskopos Makarios'a da eğitim vermiş. Daha da önemlisi, Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Kazım Karabekir Paşa tarafından şehit ve yetim çocukları için bir yuvaya, yani Dâr-ül Eytam'a dönüştürülmüş. Diğer önemli duraklar ise duvarlarına resim yapılan ilk kiliselerden biri olarak bilinen
Kemerli Kilise ve eskiden bir kilise olup bugün konut olarak kullanılan ilginç yapısıyla Dündar Evi. Tirilye'nin bu zengin tarihi, aslında tüm
(https://www.yerelrehber.com/tr/il/bursa) ne kadar katmanlı bir geçmişe sahip olduğunun en güzel kanıtlarından biri.
Mütareke Evi Müzesi'ni ziyaret ederek tarihe tanıklık edin
Tirilye'nin sakin sokaklarından ayrılıp Mudanya'nın merkezine döndüğünüzde, sizi Türkiye Cumhuriyeti'nin doğuşuna tanıklık eden bir yapı karşılar: Mudanya Mütareke Evi Müzesi. Bu müze, sadece eski eşyaların sergilendiği bir yer değil, aynı zamanda Kurtuluş Savaşı'nı sonlandıran ve genç Türkiye'nin uluslararası alanda kazandığı ilk siyasi zaferin imzalandığı tarihi bir mekandır.
Bu anlaşmanın imzalandığı yerin kendisi bile başlı başına bir hikaye anlatır. Mütareke, 19. yüzyıldan kalma, Rus asıllı bir tüccara ait olan bu ahşap konakta imzalanmış. Konağın bulunduğu mahalle ise o dönemde Rumların yaşadığı, bugün Girit Mahallesi olarak bilinen bölge. Yani yeni bir ulus-devletin doğuşu, eski kozmopolit düzenin tam kalbinde, bir yabancıya ait bir evde gerçekleşmiş. Bu, bir devrin kapanıp yenisinin açıldığı o anın ne kadar sembolik bir mekanda yaşandığını gösteriyor.
Müzenin kapısından içeri girdiğinizde o tarihi anları adeta yeniden yaşıyorsunuz. Toplam 13 oda ve 2 büyük salondan oluşan konakta , mütareke görüşmelerinin yapıldığı odayı, İsmet İnönü ve heyetinin kullandığı çalışma ve yatak odalarını görebilirsiniz. Müzede sergilenen en dikkat çekici objelerden biri de İsmet Paşa'nın, çetin geçen görüşmeler sırasında sinirlenerek yumruğuyla ikiye böldüğü söylenen mermer masadır. Bu masa, o günlerdeki kararlılığın ve "gerekirse yeniden savaşırız" duruşunun somut bir simgesi gibi duruyor.
Müzeyi gezerken döneme ait fotoğraflar, belgeler ve eşyalar sizi o günlere götürecek. Ziyaretinizi planlarken müzenin Pazartesi günleri kapalı olduğunu unutmayın. T.C. vatandaşıysanız Müzekart'ınız burada geçerli. En güncel ziyaret saatleri ve olası duyurular için yola çıkmadan önce T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı resmi müze sayfasını kontrol etmenizi öneririz.
Mudanya veya Tirilye sahilindeki balık lokantalarından birini deneyin
Tarih dolu bir günün ardından, Marmara'nın taze esintisi eşliğinde yorgunluğunuzu atmanın en güzel yolu şüphesiz sahildeki balık lokantalarından birine oturmaktır. Mudanya ve Tirilye, taptaze deniz ürünleri ve birbirinden lezzetli mezeleriyle adeta bir gastronomi cenneti. Burada yiyeceğiniz bir balık, sadece bir yemek değil, aynı zamanda bölgenin kültürel mirasının bir parçasıdır.
Masaya oturduğunuzda meze tepsisi geldiğinde gözünüz mutlaka "Girit ezmesi"ni arasın. Bu lezzetli mezenin arkasında, bölgenin yakın tarihini özetleyen bir hikaye yatar. Kurtuluş Savaşı sonrası yapılan nüfus mübadelesi ile bölgedeki Rumlar Yunanistan'a göçerken, yerlerine Girit'ten gelen Türkler yerleştirilmiş. İşte o aileler, yanlarında sadece anılarını değil, aynı zamanda zengin mutfak kültürlerini de getirmişler. Bugün yediğiniz her kaşık Girit ezmesi, aslında o büyük göçün ve yeni bir yurtta kök salmanın lezzete dönüşmüş halidir.
Restoran seçimi konusunda ise seçenek bol. Tirilye'nin otantik atmosferinde, tarihi bir binada hizmet veren Tirilye Balık Restaurant veya mütevazı bir aile işletmesi olan Şeker Ev Balık Restaurant harika seçenekler olabilir. Mevsimine göre taptaze bir barbun ızgara, yanında çıtır çıtır kalamar tava veya güveçte cızırdayan bir karides sipariş etmeden masadan kalkmayın. Gün batımına karşı, sevdiklerinizle yapacağınız uzun bir rakı-balık sohbeti, bu gezinizi unutulmaz kılacak. Mudanya'nın bu lezzetleri, aslında tüm
(https://www.yerelrehber.com/tr/il/bursa) ne kadar çeşitli olduğunu gösteriyor.
Hazır buraya kadar gelmişken...
Mudanya ve Tirilye gezinizi biraz daha uzatmak isterseniz, Bursa'nın tarih ve doğa dolu başka hazinelerini de keşfedebilirsiniz. Bu iki öneri, bölgenin farklı kültürel katmanlarını tanımanız için harika bir fırsat sunuyor:
Cumalıkızık: Kendinizi 700 yıllık bir Osmanlı köyünde bulmak ister misiniz? UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Cumalıkızık, rengarenk cumbalı evleri, Arnavut kaldırımlı daracık sokakları ve tarihi atmosferiyle sizi adeta bir zaman makinesine bindirecek. Burası, Tirilye'nin Rum mirasının tam zıttı bir noktada, bölgenin kurucu Osmanlı kimliğini size hissettirecek.
Gölyazı: Uluabat Gölü üzerinde ince bir köprüyle karaya bağlı küçücük bir yarımada düşünün. Antik çağlardaki adıyla Apollonia olan Gölyazı, 700 yaşını devirmiş meşhur "Ağlayan Çınar" ağacı, sakin göl sularında yapacağınız tekne turu ve Bizans'tan kalma kilise kalıntılarıyla bambaşka bir deneyim sunuyor.
Bu üç noktayı (Tirilye, Cumalıkızık, Gölyazı) birleştirdiğinizde, aslında Bursa'nın antik, Bizans, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerini kapsayan zengin tarih üçgeninde bir yolculuğa çıkmış olursunuz.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Soru 1: Mudanya'ya gitmek için en uygun mevsim hangisidir?Cevap: Mudanya, ılıman Marmara iklimi sayesinde dört mevsim ziyaret edilebilir. Ancak, denizin ve güneşin tadını çıkarmak için en ideal dönemler ilkbahar ve yaz aylarıdır. Sonbaharda ise hava hala keyiflidir ve bölgedeki bağ bozumu ve zeytin şenlikleri gibi etkinliklere denk gelebilirsiniz.
Soru 2: İstanbul'dan Mudanya'ya en kolay nasıl ulaşılır?Cevap: İstanbul'dan Mudanya'ya ulaşmanın en hızlı ve keyifli yolu deniz otobüsleridir. İstanbul Yenikapı veya Eminönü iskelelerinden kalkan İDO ve BUDO feribotları ile yaklaşık 1.5 - 2 saat içinde doğrudan Mudanya'ya ulaşabilirsiniz.
Soru 3: Mudanya ve Tirilye gezisi bir günde biter mi?Cevap: Evet, Mudanya ve Tirilye'yi bir günde gezmek mümkündür. Sabah erken saatlerde yola çıkarak önce Tirilye'nin tarihi sokaklarını keşfedip, öğleden sonra Mudanya merkezdeki Mütareke Evi'ni ziyaret edebilir ve günü sahilde bir balık yemeği ile tamamlayabilirsiniz. Ancak bölgenin tadını tam çıkarmak için bir gece konaklamayı da düşünebilirsiniz.
@berkaygultekin8177
5yildir, abartmıyorum 5 yıldır çivinin dahi çakilmadığı Bursa'nın yüz karası utanç duvarı sahil. Işıklandırma dahi yapılamayan yürürken yanimizdakinin yüzünü göremediğimiz orada yaşayan insanların kışın yürürken ürpertigi korktuğu cazibe merkezi. Güzelyaliya yakismiyoruz. Güzelyalı sahili bunları haketmiyor. 5 yıl içinde yapılan tek hizmeti atlamışım sahil boyunca tüm isletmelerin kökü kazındı sahile inerken termosla çay aliyoruz yanımıza. Çok üzülüyorum bu haline kaldırım taşları kaymaktan açılıp yürüyen insanları yutacak diye korkuyorum artık. Çok yazık koskoca bursa.. Fotoğraflar eski güzel günlere ait.. Güzeyali sahilimizin tek iskelesi kiremit iskelesinin ölmüş bedenini mesken edinmiş martılar..
@ezeybrtc802
Eski tadı olmasa da yine de havası güzel. Ah eskiden o kordonda ne gezerdik ya bize farklı geliyor yada gerçekten birşeyler değişti. Deniz yine kirli eskiden de dalgasız günü bulmak şans eseriydi. Balkon gibi yerler ve yeni oturma alanları yapılmış güzel olmuş.
@ayhanguzel775
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin siyasi alanda kazandığı ilk başarısının göstergesi olan Mudanya Mütarekesi bu evde imzalanmıştır. Mudanya ilçesi merkezinde bulunan ev 19.yüzyıl sonlarına tarihlenmektedir. Rus asıllı Aleksandr Ganyanof'a ait olan olan ev, daha sonra Mudanyalı iş adamı Hayri İpar tarafından satın alınarak onarılmış ve 1937 yılında Mudanya Belediyesi'ne bağlı müze olarak açılmıştır. 1959 yılında ise Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir. Bodrum ve çatı katının dışında iki katlı olan ahşap evin birinci katında Mütareke'nin imzalandığı salon ve İsmet Paşa'nın çalışma odası, üst katta, İsmet Paşa ve yaverlerinin yatak odaları yer almaktadır. Mütareke döneminin eşyalarının korunduğu bu evde ayrıca o döneme ait fotoğraflar ve belgeler sergilenmektedir. Mudanya Mütareke Evi 11.03.2013 tarihinden itibaren tadilata giren müze teşhir tanzim çalışmaları bitirilerek 10.10.2014 tarihinde ziyarete açılmıştır.
@yerelistanbul
Mudanya’nın Mütareke Meydanı’na girdiğinizde görülmeye değer güzellikleri arasında bembeyaz, heybetli bir bina çıkıyor karşınıza.Rus asıllı Alexander Ganyanof’a ait olan ve daha sonra Şeker Kralı olarak da bilinen Mudanyalı iş adamı Hayri İpar’ın satın alıp onardığı Mudanya Mütareke Evi Müzesi; 1937 yılından, 1959 yılına kadar Mudanya Belediyesi’ne bağlı bir müze olarak hizmet verdi. 1959 yılında ise Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne devredildi. Barışın simgesi bu müze ev, Türk- Yunan savaşına son veren bir anlaşmanın imzalandığı yer olmasının yanı sıra Mustafa Kemal Atatürk başkanlığındaki Ankara Hükümeti’nin de Türk milletinin tek temsilcisi olarak kabul edildiği ilk yer olma özelliğine sahip. smet Paşa’nın çalışma odasında, Paşa’nın savaştan sonra katıldığı bu antlaşmada şartlarının kabul edilmediğini görünce "Gerekirse savaşırız!" diyerek yumruğunu vurarak ikiye böldüğü mermer masa sergilenir. Türklerle savaşarak baş edemeyeceklerini anlayan İtilaf Devletleri’nin talebine karşılık barış sağlamak amacıyla başlayan görüşmelerin yapıldığı odada, İsmet Paşa dışında, İngilizleri temsilen General Harington, Fransa adına General Charpy, İtalya adına General Mombelli’nin balmumu heykellerini görüyorsunuz.
@aysegultemel
Mudanya’nın Mütareke Meydanı’na girdiğinizde görülmeye değer güzellikleri arasında bembeyaz, heybetli bir bina çıkıyor karşınıza.Rus asıllı Alexander Ganyanof’a ait olan ve daha sonra Şeker Kralı olarak da bilinen Mudanyalı iş adamı Hayri İpar’ın satın alıp onardığı Mudanya Mütareke Evi Müzesi; 1937 yılından, 1959 yılına kadar Mudanya Belediyesi’ne bağlı bir müze olarak hizmet verdi. 1959 yılında ise Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne devredildi. Barışın simgesi bu müze ev, Türk- Yunan savaşına son veren bir anlaşmanın imzalandığı yer olmasının yanı sıra Mustafa Kemal Atatürk başkanlığındaki Ankara Hükümeti’nin de Türk milletinin tek temsilcisi olarak kabul edildiği ilk yer olma özelliğine sahip. smet Paşa’nın çalışma odasında, Paşa’nın savaştan sonra katıldığı bu antlaşmada şartlarının kabul edilmediğini görünce "Gerekirse savaşırız!" diyerek yumruğunu vurarak ikiye böldüğü mermer masa sergilenir. Türklerle savaşarak baş edemeyeceklerini anlayan İtilaf Devletleri’nin talebine karşılık barış sağlamak amacıyla başlayan görüşmelerin yapıldığı odada, İsmet Paşa dışında, İngilizleri temsilen General Harington, Fransa adına General Charpy, İtalya adına General Mombelli’nin balmumu heykellerini görüyorsunuz.
@aysungulates6592
Biraz bakıma ihtiyacı olsa da hem yürüyüş yapabileceğiniz hem balık tutabileceğiniz hem de sandalyelerinizi alıp oturup manzaranın tadını çıkarabileceğiniz güzel bir yer.
@muratoktem5041
Şöyle hayal edilebilir. Mütareke binası ve meydanı merkez alan harika bir alan. Bir yanında eski binalarla dolu bir mahalle. Hepsi restore edilmiş, bakımlı. Ara sokaklar trafiğe kapalı. Öte yanında vapur bekleme binası, kaymakamlık ve diğer eski binalar. Arada plajlar. Taşlardan oluşan bir yürüyüş yolu. Güzel ama az sayıda mekan. Tertemiz bir alan. Siz bunu hayal edin. Benim gördüğüm dev beton alanlar, kalitesiz, pis işletmeler. Hepsinin arka sokağa açılan kapılarının olduğu kaldırıma çöp suyu ve kokusu sinmiş. Tabela rezilliği. Görsel açıdan tam bir yozlaşma. Tümör haline gelmiş büfeler ve seyyar satıcılar. Tümör gibi büyümüş en büyük büfenin arkasında da tüm sahilin en çirkin binası: Belediye. Belediye binasına bakınca söz biter zaten. Söylenecekler bu kadar.
@gezici
Çok güzel bir tarihi mekan fakat hala kapalı. Böylesine önemli bir mekanın tadilatının yaz ayına kadar uzaması bence çok sorumsuzca bir davranış. Fakat mudanya yi gezmek de çok güzel. Sahil kasabası ve yemek yemek için iyi vakit geçirmek için güzel bir yer. Genelinde park sorunu var.
@betulartis7909
Çok güzel bir tarihi mekan fakat hala kapalı. Böylesine önemli bir mekanın tadilatının yaz ayına kadar uzaması bence çok sorumsuzca bir davranış. Fakat mudanya yi gezmek de çok güzel. Sahil kasabası ve yemek yemek için iyi vakit geçirmek için güzel bir yer. Genelinde park sorunu var.
@pinayaydin
Tam 10 senedir Güzelyalı'da yaşıyorum. 10 senede hiç mi birşey değişmez ya. Bir çivi çakılmazmı. Bir kere parke taşı döşediler o da 1 hafta içinde bozuldu, iş bilmemezlik bu olsa gerek. Ancak hâlâ aynı belediye başkanıyla yola devam, bazı şeyler hiç değişmiyor.
@pelinck
Tarihimizin en önemli antlaşmalarından birine ev sahipliği yapmış ve günümüze kadar özenle korunarak müzeye çevrilmiş tarihi bir ev. İçerisine girince etkilenmemek mümkün değil o dönemin eşyaları öyle güzel korunmuş ki anlatamam. Yolu düşenlerin mutlaka uğraması tavsiye ederim. Güncel müze giriş ücreti 20 tl’dir.
@pelinck
Tarihimizin en önemli antlaşmalarından birine ev sahipliği yapmış ve günümüze kadar özenle korunarak müzeye çevrilmiş tarihi bir ev. İçerisine girince etkilenmemek mümkün değil o dönemin eşyaları öyle güzel korunmuş ki anlatamam. Yolu düşenlerin mutlaka uğraması tavsiye ederim. Güncel müze giriş ücreti 20 tl’dir.
@gezipgeliyorum
Beş yıldız vermezsek tarihimize saygısızlık olur. Eski ahşap bir ev burası. Öyle çok bir şey beklemeyin. İsmet Paşa'nın çalisma odası, görüşmelerin yapıldığı salon, yatak odaları var. Mudanya'ya gelmişken girmek lazım tabi ki. Öğrenci öğretmen ücretsiz.
@Sevara Arancı
Beş yıldız vermezsek tarihimize saygısızlık olur. Eski ahşap bir ev burası. Öyle çok bir şey beklemeyin. İsmet Paşa'nın çalisma odası, görüşmelerin yapıldığı salon, yatak odaları var. Mudanya'ya gelmişken girmek lazım tabi ki. Öğrenci öğretmen ücretsiz.