Hafta sonu için hem İstanbul'a yakın hem de ruhunuzu doyuracak farklı bir kaçamak mı arıyorsunuz? Rotanızı otoyol tabelalarında sıkça gördüğünüz ama belki de hiç mola vermediğiniz Adapazarı'na çevirmeye ne dersiniz? Bazı şehirlerin hikayesi taşında toprağında değil, dumanı tüten lezzetlerinde saklıdır. Adapazarı da işte tam olarak böyle bir yer. Buranın ruhunu anlamak için önce sofrasına oturmak gerekir.

Peki, Adapazarı’nda yapılacak şeyler listesinin en başına neyi koymalı? Cevap basit: Kendinize bir ziyafet çekmeyi. Bu ziyafetin menüsü de şimdiden belli: şehrin medarıiftiharı, dillere destan Islama Köfte ve onun ayrılmaz yoldaşı, damak çatlatan Kabak Tatlısı. Hazırsanız, Sakarya'nın kalbine doğru lezzet dolu bir yolculuğa çıkıyoruz!

Adapazarı'nın meşhur ıslama köftesini tarihi lokantalarından birinde yiyin

Adapazarı'nın merkezine yaklaştığınızda, özellikle eski çarşı civarında burnunuza tanıdık ama bir o kadar da baştan çıkarıcı bir koku gelir: kömür ateşinin ve baharatın o karşı konulmaz dansı. İşte bu koku, sizi şehrin en büyük sırrına, ıslama köfteye çağırır. Bu köfteyi daha önce yediğiniz hiçbir köfteyle bir tutmayın, çünkü buradaki sihir köftenin kendisinden çok, ona eşlik eden o ıslak, lezzet dolu ekmek dilimlerinde gizli.

Peki nedir bu ıslama köftenin olayı? Aslında köftesi oldukça sade; kıyma, ekmek içi ve karabiberden oluşuyor. Ancak asıl olay, yani ıslama kısmı, her şeyi değiştiriyor. Dilimlenmiş bayat ekmekler, içinde kırmızı biber ve baharatlar olan zengin bir kemik suyuna batırılıyor. Sonra o lezzetle ıslanmış ekmekler, köftelerin piştiği ızgarada nar gibi kızartılıyor. Köfteler piştikten sonra bu ekmeklerin üzerine kapatılır ve o lezzetli buhar ekmeğe son bir dokunuş yapar.   

Bu lezzetin arkasında aslında dokunaklı bir 'yokluk' hikayesi yatıyor. Balkan Savaşları'nın ve ardından gelen I. Dünya Savaşı'nın zorlu günlerinde, Boşnak bir göçmen olan Köfteci Mustafa'nın bayat ekmekleri israf etmemek için bulduğu bu dahiyane çözüm, bugün tüm şehrin sembolü haline gelmiş durumda. Yani yediğiniz her lokma, aslında bir asırlık bir yaratıcılık ve ayakta kalma öyküsünü anlatıyor.   

Bu lezzeti yerinde tatmak,Sakarya'nın Meşhur Yemekleri arasında bir yolculuğa çıkmak demektir. İşte bu yolculuk için en iyi duraklar:

Sakarya'nın simgesi olan cevizli veya tahinli kabak tatlısını tadın

Adapazarı'nda bir lezzet ritüeli varsa, o da ıslama köftenin ardından masaya gelen o meşhur kabak tatlısıdır. Hatta denir ki, ıslama köfte üzeri kabak tatlısı buralarda adettenmiş. O baharatlı ve doyurucu köftenin ardından gelen bu lokum gibi tatlı, adeta lezzet senfonisinin mükemmel final notasıdır.   

Ama bu tatlıyı herhangi bir kabak tatlısıyla karıştırmayın. Adapazarı Kabak Tatlısı coğrafi işaretli bir ürün, yani tıpkı Antep baklavası veya Malatya kayısısı gibi, bu topraklara özgü olduğu resmi olarak tescillenmiş bir hazine. Lezzetinin sırrı, sadece bu bölgede yetişen ve yine coğrafi işaretli olan özel Adapazarı Beyaz Kestane Kabağı türünde saklı. Bu, yediğiniz tatlının lezzetinin doğrudan Sakarya'nın bereketli topraklarından geldiği anlamına geliyor.   

Peki siz tatlınızı nasıl alırdınız? Genellikle üç farklı şekilde servis ediliyor ve her biri ayrı bir lezzet şöleni sunuyor. Üzerine bolca gezdirilmiş tahin, iri çekilmiş ceviz veya bir kaşık manda kaymağı ile taçlandırılıyor. Bizim tavsiyemiz, eğer mümkünse, hepsini birden denemeniz! Bazı yenilikçi mekanlar ise bu klasiği bir adım öteye taşıyarak kabaktan baklava bile yapmışlar, adına da kabaklava diyorlar. Bu da kabağın bu topraklarda ne kadar değerli olduğunun bir kanıtı.   

Yöresel Çerkes peyniri gibi diğer yerel lezzetleri keşfedin

Islama köfte ve kabak tatlısı Adapazarı'nın yıldızları olabilir, ama bu şehrin mutfağı çok daha derin ve zengin bir hikaye anlatıyor. Sakarya, tarih boyunca Balkanlar'dan ve Kafkaslar'dan aldığı göçlerle şekillenmiş bir şehir. Bu kültürel zenginlik, kendini en çok sofralarda gösteriyor. Burada yediğiniz her yemek, aslında bir ailenin, bir halkın anavatanından getirdiği bir anı, bir kültür mirası.   

Bu lezzet keşfinde mutlaka tatmanız gerekenlerden biri de meşhur Çerkes peyniri. Özellikle Hendek ve Düzce civarındaki Çerkes aileleri tarafından geleneksel yöntemlerle yapılan bu peynir, az tuzlu, hafif elastik ve yerken ağızda kendine has bir ses çıkaran yapısıyla bilinir. Kahvaltılarda taze taze yiyebilir, salatalarınıza ekleyebilir veya tavada hafifçe kızartarak bambaşka bir lezzete kavuşturabilirsiniz. Hem taze hem de isli (füme) çeşitlerini bulmak mümkün.   

Adapazarı'nın lezzet haritasında keşfedilmeyi bekleyen daha nice hazine var. İşte midenizde yer bırakmanız gereken birkaç lezzet daha:

Dartılı Keşkek: Bildiğiniz keşkeklere benzemez. Onu özel kılan şey, sütün kaynatılmasıyla elde edilen ve yemeğin üzerine gezdirilen dartı adı verilen yöresel bir sostur. Bu sos, keşkeğe inanılmaz zengin ve benzersiz bir tat katar.   

Kaşnuka: Mısır unu ve pırasa ile yapılan, tuzlu keke benzeyen bu lezzet, özellikle çay saatlerinin vazgeçilmezidir. Balkan ve Karadeniz mutfaklarının bir birleşimi gibi.   

Pekmezli Ayva Dolması: Kökleri Osmanlı saray mutfağına dayanan bu tatlı, bölgenin ne kadar köklü bir gastronomi kültürüne sahip olduğunun en tatlı kanıtlarından biridir.   

Hazır Buraya Kadar Gelmişken...

Adapazarı'nda midenizi güzelce doyurduktan sonra bu lezzetleri sindirmek için küçük bir keşif turuna çıkmanın tam zamanı. Şehir ve çevresi, size harika alternatifler sunuyor.

Doğa ile Baş Başa Kalmak İçin: Arabayla sadece birkaç dakika uzaklıktaki Sapanca Gölü'nün kenarında huzurlu bir yürüyüş yapabilir, Poyrazlar Gölü'nde piknik keyfi sürebilir veya Türkiye'nin nadir ekosistemlerinden biri olan Acarlar Longozu'nda (su basar ormanı) ahşap platform üzerinde yürüyerek doğanın tadını çıkarabilirsiniz.   

Tarihe Bir Dokunuş: Sakarya Nehri üzerinde tüm heybetiyle duran, Bizans İmparatoru Justinianos tarafından yaptırılmış 1500 yıllık Justinianos Köprüsü'nü (Beşköprü) görebilirsiniz. Vaktiniz varsa, Osmanlı sivil mimarisinin en güzel örneklerini barındıran, sakin ve tarihi Taraklı kasabasının sokaklarında kaybolmanızı şiddetle tavsiye ederiz.   

Biraz da Deniz Havası: Eğer yaz aylarındaysanız, yaklaşık yarım saatlik bir sürüşle Karadeniz'in en uzun ve güzel sahillerinden birine, Karasu'ya ulaşabilir ve denize girebilirsiniz.   Sakarya mutfağının bu çok katmanlı yapısı hakkında daha derinlemesine bilgi edinmek isterseniz, akademisyenlerin hazırladığı ve bölgenin yemek antropolojisini inceleyen Topraktan Sofraya Sakarya Mutfağı adlı esere göz atmanızı şiddetle tavsiye ederiz. Bu çalışma, yediğiniz yemeklerin ardındaki kültürel ve tarihi bağları anlamak için harika bir kaynak.   

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Adapazarı'na günübirlik bir lezzet turu için en iyi zaman ne zamandır? Adapazarı'nın lezzetlerini tatmak için her mevsim uygundur. Ancak, gezinizi doğa aktiviteleriyle birleştirmek isterseniz ilkbahar ve sonbahar ayları idealdir. Kışın ise sıcak bir ıslama köfte ve dumanı tüten bir çorba gibisi yoktur.

Islama Köfte'yi diğer köftelerden ayıran en önemli özellik nedir? En temel farkı, köftenin kendisinden çok yanında servis edilen ekmeğidir. Biberli ve kemik sulu özel bir sosa batırılıp ızgarada kızartılan bu ekmekler, yemeğe adını ve eşsiz lezzetini verir.

Adapazarı merkezinde önerdiğiniz lokantalara arabasız ulaşabilir miyim? Evet, özellikle Köfteci Mustafa gibi Yenicamii civarındaki tarihi mekanlar şehir merkezinde ve yürüme mesafesindedir. Şehir içi toplu taşıma araçları veya taksi ile diğer önerilen mekanlara da kolayca ulaşabilirsiniz.