700 yıllık ustalık Bursa Bıçak Müzesi'nde Bursa’nın fethi ile yaşıt Bursa bıçağı, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin girişimleri ile kentin tam kalbinde, özgün kimliğine bürünen iki binada Bursa Bıçak Müzesi’nde hayat buluyor. Kentin en önemli el sanatlarından olan bıçakçılık, tarihçesinden yapılışına kadar tüm yönleriyle müzede gelecek kuşaklara aktarılıyor. Yerli ve yabancı turistleri adeta bıçakçılığın tarihine bir yolculuğa çıkarıyor. Geniş bir avluya sahip müzede bahçe duvarlarında sergilenen eserlerle açık hava müzesi hissi yaşatılırken; eski ve yeni binada bıçağın tarihi, Bursa bıçağının gelişim süreci ziyaretçilere aktarılıyor. Bahçede yer alan dükkanlarda da hediyelik Bursa bıçağının en güzel örnekleri satılıyor. Bursa’da çıkarılan M.Ö. 6000’lere dayanan Obsidyen’den (Volkan camı) üretilmiş bıçak, müzede en dikkat çeken objeler arasında yerini alıyor. Türklüğün Milli Sanatı Altay coğrafyasında M.Ö. 7000'lere uzanan Türklerin demiri işleyen serüvenin detaylarının yanı sıra ilk ortaya çıkışı buradan da bütün dünyaya yayılışı müzede kronolojik bir sıralamayla aktarılıyor. Demire olan bağını, dilden dile aktarılarak günümüze kadar ulaşan Türklerin türeyiş destanı Ergenekon’da müzede estetik bir biçimde anlatılıyor. Bursa'nın Fethi ile Yaşıt 'Bursa Bıçağı' Kendinden önceki Türk devletlerinde olduğu gibi Osmanlı’nın da bu geleneği sürdürmesi müzede önemli yer tutuyor. Bu önemin geniş yer alması kentin ismi ile anılan ‘Bursa bıçağı’nın etkisi yadsınamaz bir gerçek. 1326 yılındaki fetih ile Bursa, sadece Osmanlı’nın başkenti olmakla kalmamış aynı zamanda demir işlemeciliğinin de başkenti olmuş. Bursalı mahir ustaların ellerinden çıkan bıçaklar, kamalar, kılıçların namı sınırları aşarak bugün hala daha anılmaktadır. Her türlü bıçak çeşitleri ve kılıçları ile Osmanlı ordusunun silah ihtiyacını karşılamakla kalmayan Bursalı bıçak ustaları; Çanakkale ve Kurtuluş Savaşları’nda da Türk ordusuna kılıç ve kama ihtiyaçlarını karşılayarak her daim vatanseverlikleriyle dikkat çekmiş. Derin araştırmaların sonucu ustaların ulaşılan belgeleri, eserleri ve resimleri ile müzede. 700 Yıllık Bursa Bıçağının 150' ye yakın çeşidi bulunmaktadır. 700 yıllık süreçte birbirinden farklı nitelikleriyle 150 yakın çeşidi olduğu bilinen Bursa bıçağının en değerli örnekleri müzede sergileniyor. Kendine has özellikleriyle dikkat çeken Bursa bıçağının sap malzemesi ve işlemesinde, namlu süslemelerinde, hatta Türk kılıcı özellikleri taşıyan bazı bıçak türlerinin tipolojilerinde Bursa’ya özgü, oluşturulmuştur. Malzemenin sağlıklı oluşu, şık görüntüsü, kolay işlenmesi ve namluyla olan uyumu Bursa bıçakçılarında tercihlerinde önemli etkene sahip. Müzede bal mumu heykellerle birebir şekilde geçmiş dönemdeki bıçak ustaların zanaatını ifade ettiği mekanlar da canlandırılmış. Hatta ana binanın üst katındaki başodasında Osmanlı’da ahilik teşkilatında ehliyet derecelerinden birinden diğerine geçiş olan ‘peştamal kuşatmak’ töreni de balmumu heykellerle en iyi şekilde tasvir edilmiş. Canlandırmalarla o dönemki havayı solumanız mümkün. Her usta, bıçağı üzerine adını yazar ya da simgesini kazırdı. Şeref levhası da denen bu işaretler bıçağın markasıdır. Namludan Gelen Ustalık Bursa bıçağının diğer bıçaklardan ayrıldığı ve markalaştığı kısmı namlusudur. Bursa bıçaklarında tüm maharet namluda saklıdır. Ustalık belgesi buradan alınır. Namlunun suyu, esnekliği, keskinliği ve kolay körleşmemesi, namlu ucu, yanak açılması, taşlama, işlevselliği ve sağlamlığı bu kısımda şekillenir. Bursa bıçaklarında en fazla kullanılan malzemeler; boynuz, kemik, maden, ağaç, plastiktir. Kın için ‘bıçağının şanıdır’ diyen Bursa’nın demirci ustaları, yaptıkları her kılıç, kama ve hançer için kın dikmeyi maharet saymış ve deriyi de demiri işler gibi işlemişler. Cam vitrinlerde sergilenen bıçak çeşitleri, kılıçlar, kamalar ve aksesuarlar zeminde de sergilenerek müzede farklı bir atmosfer yaratılmış.

3 Ekim 2017 Tarihinde açılan Bıçakcılar Müzesi Türklerin demiri işleme serüveni M.Ö. 7000lerden günümüze kronolojik anlatıldığı bir sergi. 700 yıllık Bursa tarihinin 150 yakın Bursa bıçağı çeşitlerini görebilirsiniz. Bursa Kent müzesinin hemen arka kısmında. Şehir merkezi Heykele gelen tüm ulaşım araçları ile gelebilirsiniz.

Ilk kez bir bıçak müzesi gezdim. Bursa Büyükşehir Belediyesine ait. Ziyaret ücretsiz. Bıçakların tarihteki yolculuğuna tanıklık etmek istiyorsanız hemen ziyaret planınıza eklemenizi tavsiye ederiz.

Ücretsiz ve güzel müze. İsterseniz kendi bıçağınızı basit bir program ile tasarlayabiliyorsunuz. Hatta size tasarladığınız bıçağı mail atıyorlar. Güzel bir anı oldu, eminim hayranlıkla geçeceğiniz bir müze olacak. Ücretsiz bu arada...

Genel bilgilendirme yazıları ve Osmanlı ahilik teşkilatı bilgileri iyi olmuş. Bıçaklar hakkında daha net tarihlemeler gerekir. Bahçede sergilenen günümüz bıçak takımı örnekleri de görmeye değer.