English
Türkçe
If you've ever found your way to Trabzon, I can almost hear that famous question echoing in your mind: "How do you get up to Sumela, are those stairs really that hard, and what's actually waiting for you inside?" This legendary structure, clinging to the foothills of Karadağ Mountain like an eagle's nest defying the clouds, is more than just a monastery; it's a monument where history and faith are carved into stone, a dream made real. Don't worry, you're not alone on this journey. I'm here to guide you through every moment, from the first step into the valley to that breathtaking view from the summit, covering the top things to do in Sumela Monastery. Fasten your seatbelts, because this isn't just a trip—it's an unforgettable climb through time and nature!
Reach the monastery built on the steep slope of Altındere Valley
The road to Sumela is an experience as captivating as the monastery itself. As you leave Trabzon's city center or the town of Maçka, the urban landscape slowly fades, and you suddenly find yourself inside the famous green tunnels of the Black Sea. The roaring sound of the Coşandere stream accompanies you along the way, and the cool, pine-scented air that hits your face when you open the car window prepares you for a different world.
The real adventure begins when you reach the entrance of the National Park. Here, you leave the modern world and the comfort of your car behind, as private vehicles are not allowed any further. After parking your car, you head for the minibuses that will take you closer to the monastery. Think of this system not as a requirement, but as a modern interpretation of the ancient pilgrimage. Just like the pilgrims centuries ago, you are now beginning to exert some effort to reach your destination.
The minibus takes you to a point where a wooden platform path begins. From here on, it's a trail with plenty of stairs where you'll fill your lungs with fresh oxygen. This is the most exciting part; you can't see the monastery from the path, and at every turn, you wonder, "Will I see it now?" And then, around a bend, it suddenly appears. Majestic and incredible, Sumela Monastery is carved like a jewel into the steep cliff face. At that moment, you realize it was worth all the effort. This valley and monastery will prove to you at first glance why they are at the top of every list of(https://www.yerelrehber.com/en/city/trabzon).
Examine the historical frescoes inside and outside the Main Rock Church
When you step through the monastery's gate, you are greeted by the soul of Sumela: the frescoes on its walls. These are not just simple decorations; they are visual encyclopedias from centuries ago, telling stories from the Bible to monks and visitors who couldn't read. The walls of Sumela are not a canvas painted in a single session but a parchment on which new stories have been written over the centuries. Sometimes, beneath one fresco, an older and more valuable one is discovered.
The most impressive scenes await you on the outer wall of the Main Rock Church, the heart of the monastery. This area is like an open-air gallery. At the very top, the "Creation of the World" is depicted in four scenes. In these scenes, you can spot iconographic details like the divine halo with the Alpha and Omega letters, unique to Jesus, and the peacock, a symbol of immortality. You might even smile when you see the sun drawn as a smiling human face.
Just below, in the next row, the story from the "Creation of Adam and Eve to their Expulsion from Paradise" is told in six scenes. The expressions of shock and fear on their faces as they are cast out after eating the forbidden fruit are a testament to how powerfully the artists of that era could convey emotion. Every figure, every color on these walls whispers something to you from centuries past.
When you enter the cave, the heart of the church, the atmosphere changes completely. After the brightness outside, the coolness of the rock, the dim light, and the frescoes covering the ceiling—worn by time but still magnificent—welcome you. Here, you can see the layers of art from different periods with your own eyes and touch the living, breathing history of the monastery.
Watch the enchanting view of the valley from the monastery's courtyard
As you step out into the main courtyard, still dizzy from the sacred stories told by the frescoes, you encounter another miracle: the breathtaking view of the Altındere Valley. It feels, quite literally, like standing on the edge of the world. Below, at a depth of about 300 meters, the valley stretches out "like a green sea gently waving in the wind". This view makes you feel both powerful, like a ruler of the world, and tiny and humble in the face of nature. Perhaps this was the divine and worldly balance the monks sought for centuries.
Looking around from the courtyard, you get a better sense of how large and complex the monastery is. A total of 72 rooms, carved into the rocks and arranged in 5 levels, help you imagine the vibrant life that once existed here. The cells where monks lived, the kitchens, the library, and the guest rooms... they all carry the traces of a community that sustained this incredible structure. The remains of the massive aqueducts that brought water to the monastery, leaning against the hillside, are a testament to the engineering genius of the time.
Take a moment here to just watch the view. Listen to the sound of the birds, the murmur of the stream rising from the valley, and the whisper of the wind. This stunning panorama from Sumela will whisper to you why it holds such a special place among the(https://www.yerelrehber.com/en/explore/things-to-do/blacksea-plateaus). This is the moment you will capture the most unforgettable photograph of your trip, not just with your camera, but with your memory.
While You're Here...
Though it's hard to leave the magic of Sumela behind, your adventure doesn't have to end here. Maçka and its surroundings are full of wonders waiting to be discovered.
Vazelon Monastery: Be sure to visit Vazelon, known as Sumela's "mysterious older brother." Even older than Sumela, and rumored to have funded Sumela's construction with its revenues, this monastery is less known, more ruined, but perhaps for that reason, has a much more authentic atmosphere. Wandering among these ruins, which nature is on the verge of swallowing, will make you feel like an explorer.
Hamsiköy: The most delicious way to reward yourself after a day of history and climbing is to stop by Hamsiköy. With its Alpine-like scenery, lush plateaus, and charming wooden houses, it's like a village straight out of "Heidi". While you're here, don't leave without trying the famous Hamsiköy rice pudding—thick, creamy, and full of hazelnuts. A bowl of this dessert against the scenic backdrop will be the sweetest memory of your trip.
Frequently Asked Questions (FAQ)
1. How much is the entrance fee to Sumela Monastery, and is the Museum Pass valid? This is one of the most confusing topics because the total cost consists of three separate payments: 1) The entrance fee for a vehicle into Altındere National Park, 2) The shuttle fee from the parking lot to the monastery (per person, round trip), and 3) The monastery's own entrance fee. Prices are updated frequently, so giving an exact figure can be misleading. However, the most important piece of information is this: if you have a Museum Pass Türkiye, you do not pay the monastery's entrance fee, which is a big advantage! Everyone pays the other two fees (national park and shuttle).
2. Is the climb to the monastery difficult? Is it suitable for children or the elderly? It used to be much more difficult, but now, thanks to the shuttles, the most strenuous part of the journey is skipped. Still, after getting off the shuttle, you need to climb a considerable number of stairs to reach the monastery entrance. Although the path is well-maintained, it can be a bit tiring for those with walking difficulties, very young children, or elderly visitors. It's best to take your time and rest along the way.
3. What is the best time to visit Sumela Monastery? Late spring and summer (May-August) are when the valley is at its greenest and the weather is most pleasant. However, in autumn, the yellow and red leaves of the trees add a unique beauty to the landscape. If you encounter foggy and misty weather, don't be disappointed; the view of Sumela Monastery in the fog creates a very mystical and photographic atmosphere.
Source: Before planning your visit, be sure to check the official website of the T.R. Ministry of Culture and Tourism (https://www.ktb.gov.tr/EN-113781/sumela-monastry.html) for the most up-to-date entrance fees, visiting hours, and any announcements.
@aysegulgoksoy
Sümela manastırı tarihi ve doğal güzellikleri ile harika. Tarabzon - Gümüşhane yolu üzerinde olduğu için yol çift şerit ve guzel. Maçka'dan sonra kıvrım kıvrım yıllardan geçtik. Yaklaşık yarım saat otoparka girmek için sıra bekledik. Otopark ücreti 10 lira. Arabayı otoparkta bırakıp manastıra giden servislerle yukarı çıktık. Servis ücreti 8,5 lira. Altı yaş üzeri çocuklar ücrete tabi ve 6, 5 lira. Servisten indikten sonra da yaklaşık 10-15 dakika yürüme yolu var. Dik ve gölgeli güzel bir yol. Biz gittiğimizde yağmur olduğu için biraz islandik. Merdivenlerden oluk oluk yagmur suyu akıyordu. Bu suyun gideri merdivene değil de başka bir tarafa verilse hem insanlar mağdur olmaz hem de merdiven korkulukları çürümez. Manastıra giriş çok pahalı. 75 lira. Öğretmenlere ücretsiz. Oraya kadar gidip ücreti duyunca geri dönenler oldu. Bu durum göz önünde bulundurulmalı, fiyat düşürülmeli. Biz her şeye rağmen mutlu ayrıldık, tavsiye ederiz
@denizzeyrek4791
Okumadan Gitmeyin!!!! 1) otopark ücretli 10 tl 2) zorunlu minibüs bindiriyorlar git gel 8 tl kişi başı 3) giriş sivil 75 tl (çok pahalı) meb ve müze kartınız varsa bedava(Biz öğretmeniz para vermedik?) 4) Sürekli bir tırmanma durumu var baya yorucu bebek arabası veya çok yaşlı olanlar için sıkıntı 5) Çok kalabalık içerisi ,merdivenler ,giriş kafeterya…ve araplar tabiki dolu 6) Kafeteryası uygun mesela türk kahvesi 5 TL 7) İçeride bir çok yer kapalı be bildiğin apartman inşaatı gibide inşatçılar ve çalışma var… 8) Girişte uygulamayı telefonunuza indirip mutlaka sesli bir şekilde gezinizi tamamlayın Sonuç: Yani 75 tl versem gitmezdim çünkü gerçekten içerisindeki duvarlar yeniden örülmüş gibi
@ozercanayakin6329
Trabzon merkezden maçkaya dolmuşlarla ulaştıktan sonra maçkadan taksiyle manastıra gidebilirsiniz. Manastırın içi tadilatta olduğu için biz sadece dışarısını gezebildik. Taksiciyle de 200-tl ye anlaştık bizi zirveye kadar çıkardı. Özel arabanız olmadan minübüs ile manastır yoluna çıkabilirsiniz sonrasında da ringler sizi zirveye kadar çıkarıyor. Manastır dışında havası ve görüntüsü çok güzel ve havadar trabzona gelirseniz kesinlikle görmenizi tavsiye ederim. 4 saatte gezip trabzon merkeze geri dönebilirsiniz. Sakin sezonda gittiğimiz için kalabalık azdı fakat sezonunda adım atacak yer olmuyor.
@tuna9825
Tarihi değeri olan bir yer ama anlayana. Anlayabilen kişiler söz sahibi olsaydı oraya gidip heryeri boyayıp, duvarlara sıva yapıp, fresklere küfür yazılmasına izin vermezdi. Tarihi bir yer gibi değil de, 2022 yapımlı bir manastır gibi daha çok. Servislerdem hiç bahsetmiyorum bile. İnsan sıfatıyla gelen bazı canlılar arabalara atlıyor hemen, sıra falan dinlemiyorlar. Küçük çocuğu olanların gelmesini önermem, merdivenler çok dik ve basamaklar çok küçük, ayrıca kaygan. Bu arada manastıra doğru giderken kilise göreceksiniz, girmeyin. İçine girilmiyor zaten etrafında da hiçbir şey yok. Zaman kaybetmeyin orayla zaten manastır yeterince kalabalık ve girilmesi zor. Tarihi yapıların korunmasını seven, isteyen biriyseniz gelince çok üzüleceksiniz. Freskler, tarihi değer taşıyan heryer küfürlerle, isimlerle kazınmış ve boyanmış. Tarihi hissetmeniz çok zor fakat ne de olsa tarihi bir yer ve gelinmesini tavsiye ederim.
@sinankirik
Sümelaya nasıl gidilir ? Trabzon merkez'den çömlekçi meydanından saat 11 civarı kalkan minibüslere binebilirsiniz. Yalnız bu minibüsler sümela manastirinda sadece iki saat kalıyor sonra geri dönüyor. Girişte yabancılardan 125 lira bilet parası alınıyor. Türklerden ise sadece 60 lira bilet alınıyor. Buraya gelmeden önce gidin müze kart çıkarın daha iyi 60 liraya müze kart alın bir sene boyunca istediğiniz gibi dolaşın Sümelaya gitmeye değer mi ? Değmez bence; çünkü çok kalabalık manastır içinde çok fazla bisey yok dar ve 10 15 dk gezip bitirilecek bir yer. Özellikle gidilmez yol üstünde geçerken öyle uğranir. Buraya gelmektense bir buçuk saat mesafede ki Rizeye gidin daha iyi. Artılar Havasi, doğası, bozuk bile olsa yolları, manzarası Eksiler Aşırı kalabalık, uzak, meşakkatli gidip gelmesi, biraz pis ve soğuk. Tavsiyem gitmeyin.
@derviscaglayan8096
Ülkemizde tarihi olarak yaşam savaşı veren yerlerden birisi. Ülke insanımızın yabancı yerlerde ve dinlere ait alanlarda isim ve kalp yazarak sanki cezalandırma yapması herhalde akademik araştırma konusu olacak. Neyse tarihi mekana dönersek; restorasyonun hummalı yapıldığı bir alan var. Keza yollarda genişletilmiş ve buraya özel ring araçlarla ulaşım sağlanmakta. Giriş ücretinin yüksek olması insanları müze karta yönlendiriyor. İçeride odalar, tarihi resim, fresk ve minyatürler çok şeyler anlatıyor. Rehberiniz bilgili ve akıcı anlatım yaparsa daha da zevkli bir süreç oluyor. Girişte de Kültür Bak.lığına ait video ekranda devamlı izletilmekte. Kiler, odalar, merdivenler, şapel vb. özel yerler cezbedici. Ancak asıl kartal yuvası şeklindeki ana binayı dışarıdan göremiyoruz. Cafe de bulunmakta. Fiyatlar yüksek gelebilir.Yukarıdaki çeşme çok serin ve tatlı geliyor. Ayrıca tarihi döküman satışı da var, ilgili olanlar için güzel bir hizmet.
@rumeysagunaydin7800
Şansımıza restorasyon çalışması bitmiş. Trabzona geldiyseniz mutlaka uğramanız gereken bir yer. Altındere Tabiat Parkına gidiyorsunuz, otoparka aracınızı bırakıp servisle yukarı çıkıyorsunuz. Otopark 20₺. Kişi başı 15₺ servis ücreti. İnince 300-400m yürüyüp manastıra varıyorsunuz. Müze kartı ile kişi başı 60₺ ye giriş yapılabiliyor. Tek giriş ücreti 125₺. Öğrenci, öğretmen, 18 yaş altı ücretsiz giriş yapılabiliyor. Yürüyüş yolları kaygan, dikkat etmenizi öneririm. Fotoğraf çekilecek harika bir doğası var. Dağın içinde muhteşem bir yapı, hayran olmamak elde değil. Hala devam eden tadilat çalışmaları az da olsa vardı içinde ama genel itibarıyla geziliyor. Dönüşte otoparka inmek için kullandığımız servislerde sıra yoktu, resmen kim kaparsa o geçiyordu en öne. Bu kısmı epey canımızı sıktı. Acilen dönüşler için de gişe kurulmalı ve sıra sistemine geçilmeli.
@sercanpolat
Manastır doğal güzelliği eşsiz mimarisi ile tarifi mümkün olmayan bir yapıya sahip. Restorasyon çalışmaları tamamlanmış durumda. Eskiden olduğu gibi manastırın yakınına kadar araçlar alınmıyor. Yaklaşık 3. Km aşağıda bir otoparka park ediyorsunuz aracınızı..(20TL ücreti var.) Sonra kişi başı 15 TL olan servisler ile yukarıya götürüyorlar. Servisi yukarı çıkarken bir noktada duruyor ve başka servise aktarma yapılıyor. Sebebini orada bulunan cafe hediyelik eşyadan alışveriş yapılsın diye değişim olduğunu beyan ediyorlar. Burada insanlara servis değiştirerek alışverişe zorlanan bir zihniyet var maalesef. Manastırin hemen dibinde cafede çay 18 TL.Manastira kart çıkartmadan giriş yapmayın aşırı pahalı. Kısacası para döngüsü çok güzel işliyor... Yinede manzara ve yapı çok güzel
@hccisad1423
Minibüslerin kalktığı noktada belediyeye ait büyük otopark mevcut otomobil 20 tl (03.09.22) . Kendi aracı ile patika yola kadar çıkan araçlar da vardı, bizi direk otoparka yonlendirdiler. Minibüs bileti tam 18 tl, öğrenci 12 tl ( 03.09.22). Minibüs ring şeklinde çalışıyor dolunca kalkıyor, çarşı kısmında indi bindi yapıyorsunuz. Yollar virajli yer yer daralıyor ama asfalt. Yaklaşık 20 dk da çıktık. Sonrasında zemini yer yer taşlarla döşenmiş yer yer merdivenli dar bir patikadan sumelaya tirmaniyorsunuz. Engelli, bebek arabası ve diz problemi yaşayanlar için uygun değil. Hem otoparkta hem manastır girişinde hem çarşı kısmında ücretli wc mevcut (3 tl). Temiz. Muzekart geçerli. Restorasyon devam etmekle birlikte büyük kısmı ziyarete açılmış. Fresklerin üstünde tahribat çok fazla. Onarilan yerler tarihi havayı pek hissettirmiyor açıkçası ama yine de büyülü, görülmeye değer bir yapı. Daha fazla yazılı bilgilendirme olmalı. Sesli bilgilendirmeye muhtaç bırakılmış. Rahat elbise ve ayakkabı ile gelmenizde fayda var. Haftasonu kalabalik oluyor.
@kardelenyetuk
7-8 yıl önce geldiğimde Yolu kötüydü arabalarla bir yere kadar çıkılıyordu. Sonra yürüyerek devam ediliyordu. Çok yokuştu ve yorucuydu. O dik yollar hararet yapan arabalarla doluydu gergin bir araba trafiği vardı. Sümelanın bazı bölümler kapalıydı. Ama şimdiki geldiğimizde bir yere kadar arabayla geliyorsun, otoparka aracınızı park ettikten sonra belediyenin servisleriyle manastırın yürüyüş yoluna kadar çıkıyorsun. Yollar çok gemiş ve güzel yapılmış. Yürüyüş parkuru da engebeli değil. Müze kartıyla giriş yapılabiliniyor. Çok güzel bir belgesel hazırlamışlar içerde bir odada gösteriliyor. Ayrıca tüm odalar açıktı çok etkileyici bir yer. İnsan burada kendisini tarihin içinde gibi hissediyor. Manastır bir dağ oyuğunda olduğu için devlet burada uzun süren önlem amaçlı çalışmalar yapmış. İnşallah bir zarar gelmeden yıllarca bu manastır ayakta durur
@sinemguclu
7-8 yıl önce geldiğimde Yolu kötüydü arabalarla bir yere kadar çıkılıyordu. Sonra yürüyerek devam ediliyordu. Çok yokuştu ve yorucuydu. O dik yollar hararet yapan arabalarla doluydu gergin bir araba trafiği vardı. Sümelanın bazı bölümler kapalıydı. Ama şimdiki geldiğimizde bir yere kadar arabayla geliyorsun, otoparka aracınızı park ettikten sonra belediyenin servisleriyle manastırın yürüyüş yoluna kadar çıkıyorsun. Yollar çok gemiş ve güzel yapılmış. Yürüyüş parkuru da engebeli değil. Müze kartıyla giriş yapılabiliniyor. Çok güzel bir belgesel hazırlamışlar içerde bir odada gösteriliyor. Ayrıca tüm odalar açıktı çok etkileyici bir yer. İnsan burada kendisini tarihin içinde gibi hissediyor. Manastır bir dağ oyuğunda olduğu için devlet burada uzun süren önlem amaçlı çalışmalar yapmış. İnşallah bir zarar gelmeden yıllarca bu manastır ayakta durur
@emrullahkiratli
Sumeleye doğru giderken sizi önce karşılayıp otoparka yönlendiriyorlar giriş ücreti 20 TL. Otaparka park edip servisler ile kişi başı 18 TL karsiliginda 15 dakika da bir tahmini kalkış yapıp sizi sumeleye 350 metre kala yerde bırakıyor.kalkis yeride orası aşağıda almış olduğunuz araca biniş biletini kaybetmeyin soruyorlar.sizi bırakıyor ve siz yuriyerek sumele gidiyorsunuz. Tadilat yapılmış ama tam bitmemiş hala bir kısım yerler açık değil bitti dendi ama şuan için açılmayacak dendi. Manastır giriş saten ücretli müze kartı almanızı 1 yıl ücretsiz gezmenizi tavsiye ederim. iş ticarete binmiş belediyenin uygulama yapmasıyla kalabalık gelirseniz eğer otopark ücreti kişi başı ücret ile sizi 4 km götürüp bırakması eskiden kendiniz gidersiniz şimdi ise böyle bir uygulama olmuş.
@pinayaydin
Sumeleye doğru giderken sizi önce karşılayıp otoparka yönlendiriyorlar giriş ücreti 20 TL. Otaparka park edip servisler ile kişi başı 18 TL karsiliginda 15 dakika da bir tahmini kalkış yapıp sizi sumeleye 350 metre kala yerde bırakıyor.kalkis yeride orası aşağıda almış olduğunuz araca biniş biletini kaybetmeyin soruyorlar.sizi bırakıyor ve siz yuriyerek sumele gidiyorsunuz. Tadilat yapılmış ama tam bitmemiş hala bir kısım yerler açık değil bitti dendi ama şuan için açılmayacak dendi. Manastır giriş saten ücretli müze kartı almanızı 1 yıl ücretsiz gezmenizi tavsiye ederim. iş ticarete binmiş belediyenin uygulama yapmasıyla kalabalık gelirseniz eğer otopark ücreti kişi başı ücret ile sizi 4 km götürüp bırakması eskiden kendiniz gidersiniz şimdi ise böyle bir uygulama olmuş.
@mehmetiskenderoglu
Elbet gelip görülmesi gereken hem mimari hem doğa olarak cok güzel bir yer ama yeni restorasyonla bence fazla değişmiş, eski hali çok daha güzel duruyor. Yapısını koruyalım derken sadece dışını korumuş gibiler ama duvar resimleri hala çok güzel ve net duruyor , incelemenizi tavsiye ederim. Gidilen yol manzarası ve doğası da efffsane. Söyle bir bilgilendirme vereyim; belli bir yere kadar şahsi araç ordan sonra minibus veya yaya devam etmek zorundasınız (ben gittiğimde git-gel 18'di, otopark da otomobil 20 Tl), üst kısımda da tam girişe degil Aya Varvara kilisesi önüne bırakıyorlar (çok güzel manzarası var ve önünden Manastır ile foto cekinebilirsiniz) ki ondan sonra bi 400 m daha yurumeniz lazım ama çok fazla merdiven var o yüzden gidenler ona göre gitsin.