Gördüğüm en güzel Antik Kentlerden birisiydi.Fakat o kadar üzüldüm ki şehrin nasıl gezileceğini gösteren tabelalar yok.Görevliler ilgisiz.Her yer çöp içinde.İnsanımız maalesef her yerde kendini belli ediyor.Kaya mezarı önünde gördüğüm poşet içinde içecek ve yiyecek poşeti beni o kadar üzdü ki bu işe acil çözüm bulunmalı ve kirletenlere çöp atanlara ceza uygulaması gelmeli.Çok büyük bir kent en az iki saatte gezilebilecek bir yer.Yeşilliğin içinde kaya mezarları sizi karşılıyor.Bu insanlar gerçekten kendilerine ve gelecekte ki insanlara o kadar saygılılılar ki yaptıkları her eserde bunu anlamak mümkün.Kendinizi kente bırakın yamaçlardan mezarlara çıkıp o zamanları düşünün.Kayalara hayatlarını işlemiş bu insanların yaşam alanları kültürlerinin ne kadar yüksek seviyede olduğunu anlatmaya yetiyor.En son tiyatro bölümünü gezmeyi tercih ettim çünkü otoparkın karşısında olması çıkışta olması nedeniyle.Tiyatroyu gezdikten sonra arabamıza binip kentten ayrılmak daha mantıklı geldi.

Bu tarz yerlerin ne olduğunu ne için yapıldığını anlatan açıklayan daha çok bilgisel lazım orda. giriş ücreti alınıyor mesela, ama bu ücrete karşılık bir hizmet verilmiyor. Genel bir konu olarak da anıt mezarda ki kabartmalar çalınarak british museuma götürülmüş. Bu tabelada yazıyor. Yerine imitasyonu yapılmış. Ülkenin kültürel zenginliği çalınıp başka ülkede sergileniyor, bizde yerine imitasyonunu koyup bunu tabelaya yazıyoruz. Garip işler.

Likya Birliği’nin idari merkezi olarak nitelenen Xanthos’un ismi Likya dilinde yazılmış kitabelerde ARNNA şeklinde geçmektedir. Şehir, İ.Ö. 545–546 yıllarında Pers Kumandanı Harpagos tarafından kuşatılır. Xanthoslular, kahramanca karşı koyup direnmelerine rağmen çaresiz duruma düştüklerinde, kadın ve çocuklarını öldürüp şehri ateşe vererek insansız ve harap bir şehri Harpagos’a bırakırlar. İ.Ö. 475–450 arasında Xanthos, bu kez yangın felaketi ile karşılaşır. İ.Ö. 334 yılında Büyük İskender şehri almıştır. İskender’in ölümünün ardından Xanthos, İ.Ö. 309’dan itibaren Mısır Hanedanı Ptolemaios’ların, ardından birçok Likya şehri gibi Suriye Kralı III. Antiokhos’un egemenliğini kabul etmek zorunda kalmıştır. İÖ 2. yy.da Likya Birliğinin başkenti olan Xanthos, İÖ 42 yılında bu kez Romalı Brutus tarafından yerle bir edilmiş, ancak ardından İmparator. Marcus Antonius’un gayretleriyle yeniden imar görmüştür. İS 1'inci yüzyılda Roma egemenliği altındaki Xanthos’ta İmparator Vespasianus adına tak yaptırılmış, günümüze kalmış Roma yapılarının çoğu bu dönemde inşa edilmiştir. Bizans egemenliği sırasında piskoposluk merkezi olan Xanthos, bu dönemde birçok yeni yapıya kavuşmuştur. 7'nci yüzyıl sonrası Arap akınları şehrin önemini yitirmesine sebep olmuş ve 1938 yılında Charles Fellows’un burayı keşfedip bazı kalıntıları Londra’ya taşımasına kadar ufak bir köy kimliğiyle yanı başındaki Kınık’ta yaşamını sürdürmüştür.

Mutlaka görülmesi gereken bir yer.müze kartı olanlar için ücretsiz.kart yoksa 25 lira giriş ücreti Tarihçesi: Xanthos antik kent hakkında kısıtlı bilgilerin olduğu fakat şehir kuruluşunun ilk temelleri M.Ö.1200’lere uzandığı sanılmaktadır.Homeros’un Truva Savaşı’nı anlatan İlyada’da geçen destansı metinlere göre, M.Ö.1184 yılında yapılan Truva Savaşı sırasında Likya liderleri Glaucus ve Sarpedon’un, Xanthos Nehri’nin topraklarından geldiği yazılıdır. Aynı metinde Achilles’in ölümsüz ve konuşan atının ismi de Xanthos’dur. Kent M.Ö. 545 yıllarında Persler'in istilasına uğrayıp egemenliklerine girene kadar bağımsız olarak yaşadıkları kaynak ve arkeolojik verilerden anlamaktayız. Xanthos kenti, birçok önemli özelliklerinin yanında tarihi en çok acılarla dolu kent olarak bilinir. Tarihçiler, kentin birçok kez yerle bir olduğunu veya yandığını fakat yeni şehrin küller arasından yeniden yeşerdiğini anlatmaktadır.M.Ö.168 yılında Likya Birliğinin idari ve dini başkenti olmuş kentte ele geçen en eski kalıntılar MÖ 8. yüzyıla kadar gitmektedir. Pek çok tarihi olaya ve savaşa sahne olan kentten günümüze ulaşan kalıntılar arasında kaya mezarları, lahit mezarları ve Likya kültürüne özgü dikme mezar anıtları vardır. Likya akropol'ü erken dönem eserleri arasındadır. Birçok kez onarılmış tiyatro ve Erken Hristiyanlık Döneminde yapılmış kilise görülebilecek eserler arasındadır. 1840'lı yıllarda antik kentte kazılar yapan İngiliz arkeolog Charles Fellows, "Nereidler Anıtı" ile pek çok eseri British Museum'a götürmüştür.

Kent gerçekten çok güzel ve çok büyük bir alana yayılmış. Ancak daha önce büyük bir yıkıma uğradığı için yapılar çok korunamamış ne yazık ki. Burada dikili kaya mezarlarının çok güzel örneklerini görmeniz mümkün. Ören yerinin doğrudan bir girişi yok. Görevli beyefendi neredeyse her gelenin peşinden koşuyor. Giriş ücretini temin edebilmek için gerçekten çok üzücü bir durum. Ören yeri yol ile ikiye ayrılmış durumda sol tarafta tiyatro ve dikili kaya mezarları bulunuyor sağ tarafta ise nekropolis, kilise ve diğer yapılar bulunuyor. Çok düzenli bir yer değil açık ayakkabı ile gitmeyin. Müze kart geçiyor

Dağınık yerleşimden dolayı gezilmesi zor ama mutlaka görülmesi gereken antik kentlerden biri. Yönergeler eksik o yüzden bölgenin görevlisine yerleşim hakkında bilgi alınması faydalı olabilir. Biz gezinin ortasında alabildik bu bilgileri o yüzden neredeyse gezinin sonuna kadar bölgede ne var anlayamadık. O yüzden bileti aldıktan hemen sonra limanı, market alanını tam öğrenip o bilinç ile gezilmesini tavsiye ediyorum.

Dağınık yerleşimden dolayı gezilmesi zor ama mutlaka görülmesi gereken antik kentlerden biri. Yönergeler eksik o yüzden bölgenin görevlisine yerleşim hakkında bilgi alınması faydalı olabilir. Biz gezinin ortasında alabildik bu bilgileri o yüzden neredeyse gezinin sonuna kadar bölgede ne var anlayamadık. O yüzden bileti aldıktan hemen sonra limanı, market alanını tam öğrenip o bilinç ile gezilmesini tavsiye ediyorum.